УИХ Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөд нийцүүлэн 40 гаруй хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, шинэчлэх учиртай. Үүний нэг нь Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хууль юм. Үндсэн хуульд нийцүүлэн боловсруулсан уг хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг энэ сарын 17-нд эхлүүлэх УИХ-ын ээлжит бус чуулганаар хэлэлцэхээр төлөвлөжээ. Учир нь, Сонгуулийн тухай хуульд Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын сонгуулийг ирэх аравдугаар сард зохион байгуулахаар тусгасан. Тиймээс орон нутгийн сонгуулиас өмнө дээрх хуульд өөрчлөлт оруулан батлах шаардлагатай болж байгаа юм. Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг УИХ-ын гишүүн Д.Тогтохсүрэн, Х.Нямбаатар, Ц.Мөнх-Оргил, Ё.Баатарбилэг, С.Бямбацогт, Д.Лүндээжанцан, Н.Амарзаяа, Ж.Батэандан, Д.Ганболд нарын гишүүд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 22-нд УИХ-д өргөн мэдүүлсэн. Улмаар тус хуулийн төслийг УИХ-ын хаврын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэж, Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд шилжүүлсэн юм.
Хуулийн төсөлд Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж тус бүрийн чиг үүргийг зааглаж тодорхой болгожээ. Ингэснээр, өмнөх хуульд байсан аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн чиг үүргийн давхцалыг арилгаж, цэгцтэй зохион байгуулалтыг бий болгох аж. Мөн орон нутгийн ИТХ улс төрөөс болно гэдгийг хууль санаачлагч УИХ-ын гишүүн тогтохсүрэн онцолсон.
Ингэхдээ, сумын иргэдийн хурлын төлөөлөгчид улс төрийн намаас нэр дэвшихгүй байх зохицуулалтыг оруулжээ. Орон нутгийн ИТХ-ыг хариуцлагатай болгох үүднээс тараадаг эсхүл төлөөлөгчийг эргүүлэн татдаг байхаар тусгасан байна. Үүнээс гадна ИТХ-д намын бүлэг байгуулахыг хоригложээ. Энэ нь ИТХ-ыг хариуцлагатай болгохын сацуу улс төрөөс ангид байлгах томоохон өөрчлөлт аж. Түүнчлэн Засаг даргыг сонгох процедурыг хялбарчлах, нэгдмэл улсын хувьд дээд шатны Засаг дарга болон Ерөнхий сайдаас аль болох хамааралтай байхаар засаг, өмч, татварын эрх мэдлийг нэмэгдүүлэх чиглэлд зохицуулалт оруулсан байна. Тодруулбал, ХХОАТ-ын 100 хувь, ААНОАТ-ын тодорхой хувь нь сумын орлого байхаар төсөлд тусгасан байна. Харин хуулийн төслийг 2022 оноос хэрэгжүүлж эхлэхээр заажээ.
Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөд Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн тухай дөрвөн томоохон өөрчлөлт оруулсан. Түүнийг органик хуульд тусгах шаардлага үүссэн байна. Өмнөх хууль нь 40 зүйлтэй байсан бол энэхүү шинэчилсэн найруулга нь зургаан бүлэг 80 зүйлтэй.
Өөрөөр хэлбэл, хоёр дахин том хууль болсон болохыг УИХ-ын гишүүн Д.Тогтохсүрэн онцолж байв. Харин одоо Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг УИХ-ын 2020 оны ээлжит сонгуулийн үр дүнгээр байгуулагдсан шинэ парламент үргэлжлүүлэн хэлэлцэж, батлах учиртай. Тиймээс УИХ-ын даргын 2020 оны долоодугаар сарын 3-ны 03 дугаар захирамжаар Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг чуулганаар хэлэлцүүлэх бэлтгэл хангах санал, дүгнэлтийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий Ажлын хэсгийг УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатараар ахлуулан байгуулсан юм. Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд УИХ-ын гишүүн С.Амарсайхан, Ж.Батжаргал, Ж.Батсуурь, Ганболд Б.Энхбаяр, Т.Энхтүвшин нар багтаж, нарийн бичгийн даргаар УИХ-ын Тайгын газрын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны ажлын албаны зөвлөх Б.Хатантуулыг сонгон, шинэчлэн байгуулсан. Шинэ Ажлын хэсэг хуулийг төслийг чуулганы нэгдсэн хуралдааны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх ажилд ханцуй шамлан орсон бөгөөд өнгөрсөн сарын 30-нд өргөтгөсөн бүрэлдэхүүнтэйгээр хуралдсан юм. Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд хэрхэн өөрчлөлт оруулах нь одоогийн Ажлын хэсгийн эрхийн хүрээнд шийдэгдэх юм.
М.Энхцэцэг
Эх сурвалж: "Монголын үнэн" сонин
Сэтгэгдэл0
Нам , хурлын төлөөлөгч , албан тушаал яах вэ , ярилцана биз, хамгийн гол юм : бүс нутаг , аймаг , сум , хот , дүүрэг, тосгоны асуудлаа нэн дариу - яриад байлгүй ТОМСГОН , ТОДОРХОЙ \ өөрөөр хэлбэл , ТООГ нь ЦӨӨЛЖ \ болгон шийдээч ээ ... ???!!!
УХНО гийн 6.2 ийг яаралтай буцааж хуучин байдлаар нь тавихгуй бол чиний толгойг авна шуу Занданшатар гуай, та нар Монголчуудыг басамжлан доромжилж газар нутгаа худалдах замаа 6.2 оор зассан гэдгийг чинь олон тумэн мэдэж байгаа шуу
Buschilsen hubilbart shiljix!!
Төгрөгийн ханшийг сэргээвэл ерөнхий сайд ерөнхийлөгч хурлын дарга гурваараа бахархах болно.
Аймгйин төвүүдийг хот гэж нэрлэмээр байна. Орчин үеийн хот байгуулчихаад тэрнийгээ сум гэж нэрлээд тэнэгтээд хэдий болтол явах гээд байгаа юм бэ ?
Чиг үүргийн давхцал гэсэн ойлголт буруу. Тухайн нутаг дэвсгэрийн дотор хурал, засаг дарга адилхан чиг үүрэг хэрэгжүүлнэ. Аймгийн төв угаасаа орон нутгийн хот юм. Сум болгосон нь ҮХ зөрчсөн асуудал мөн. Аймаг, хот, сум, тосгон ялгаатаай учир өөр өөрийн хуультай байна гэж ҮХ заасан. ЗЗНД-ын дотор хэдэн ч хот, тосго байж болно.
Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгждээ өөрчлөлт оруулахад шийдэх асуудал их л байна даа.Нэг аймаг гэхэд хэдэн сумтай, хэдэн хүн амтай байх.Зарим аймаг 2-3 сумтай, бусад нь 12-21 сумтай байх уу.Ойрхон сумдуудаа нэгтгэх үү.Босоо тэнхлэгийн дагуу аймгуудаа бүсчлэн нэгтгэх үү, 21 аймгийн төвөө хот болгох, цааш нь тосгон, хороо, дүүрэг, баг гэдэг ямар ялгаатай байх, Засаг захиргааны нэгжийн бүтэц удирдлага яавал цомхон, үйлчилгээ нь хүртээмжтэй байх гээд асуудал их байнаа
Их хурлын тухай хуулиа өөрчил та нар өдөр болгон 8 цаг ажиллах ёстой завсарлага нэрийн доор хувийн компаний ажил , хувийн ажил амралт хийж явдагаа боль. Нөгөө морь нохой мэт зүтгэнэ гээд байсан хаа байна
засаг захиргаагаа цомхотгож 4аймагт хувиарлаж 21аймаг,330 сум,дүүрэг,багаа болих хэрэгтэй.төсөв мөнгө тарамдаж,үрж цацаж хөгжих ни битгий хэл хол хоцорч 13- р зуундаа очилоо.ингэж хөгжилд хүрнэ гэж хэзээ ч байхгүй.төрийн албаны 270,0 хоолны савнуудыг ард түмэн тэжээсээр ядуу тарчиг амидралтай 30жилийг өнгөрөөв.одоо энэ хоолны савнуудаа аймаг,сум,баг,дүүрэг,хотын засаг дарга нараа бүгдын цомхотгож төсөв мөнгийг ард түмний аж аидралыг дээшилүүлэх талд зарцуул.юу ч хийдэггүй,юу ч бүтээдэггүй энэ олон засаг дарга нар,төрийн албаны хоолны савнуудаар юугаа хийх үү.төр засгаа цахим системийг ашиглаж цахим засаглалд шилжүүл.6,2гэсэн заалтаа засаж төр,нийтийн гэдгийг хасаж ард түмний гэх тодотголтой оруул.ард түмэн байж гэмээнэ улс орон бий болдог жамтай.газар улсын үндэс гэвэл энэ газар нутгийн эзэн эзэдүүд монголын ард түмэн мөнөөсөө мөөн
Хорооны засаг дарга, хэсгийн байцаагч нарыг тухайн хорооны оршин суугчдаас нь сонгон ажиллуулах хэрэгтэй.эс бөгөөс намын даалгавар өвөрлөсөн жинхэнэ сонгуулийг самарагч, хаа хамаагүй дүүрэг, хорооны хүмүүс шагнал маягаар ирж ажиллаж бгаа нь үнэхээр хэцүү юм.
ӨӨР ДҮҮРЭГ ХОРООНЫ ДААЛГАВАР АВСАН ХҮМҮҮСИЙГ АЖИЛЛУУЛМААРГҮЙ БНА. ТЭД ӨӨРИЙН ХОРООНЫ ОРШИН СУУГЧДААС ИЛҮҮ СЭТГЭЛ ГАРГАН АЖИЛЛАНА ГЭЖ БАЙХГҮЙ.СОНГУУЛИЙГ БОЛ БУДИЛДААНТУУЛЖ ӨГДӨГ ДӨӨ.
Монгол улсын эдийн засаг төгрөгийн ханш гурван сая иргэдийн аж амьдралд ямар ч хүртээлгүй уул уурхайн экспорт гадны хөрөнгө оруулалт зээл тусламжаа бүр зогсоохийг шаардаж байна. Уул уурхайн экспорт гадны хөрөнгө оруулалтаар орж ирсэн долларуудыг зөвхөн хэдхэн сайд дарга нар хувьдаа завшиж баяжиж офшортоо хийгээд байгаа болохоос тэр уул уурхайн экспорт гадны хөрөнгө оруулалт зээл тусламжаар орж ирсэн долларууд монгол улсын эдийн засагт төгрөгийн ханшид гурван сая иргэдийн аж амьдралд ямар ч хүртээлгүй байна
yavch sn zuil bish l baih, byambasogtu luivarchin oroltsoj bn ...