Украины Элчин Сайдын Монголын хэвлэлд өгч буй анхны ярилцлага
Украин Улсаас Монгол Улсад хавсран суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Дмитро Пономаренкотой ярилцлаа. Энэ нь түүний Монголын хэвлэлд өгч буй анхны ярилцлага юм.
Та Украин улсаас Монгол Улсад суух Элчин сайдаар томилогдоод бараг жил хагас болж байна. БНСУ-аас Монгол Улсыг хамааран суугаа Элчин сайдын хувьд Монголд ирэх завшаан олон тохиов уу? Монгол орон, монголын ард түмний талаар ямар сэтгэгдэлтэй байна вэ?
Би 2022 оны есдүгээр сард Украин Улсаас Монгол Улсад суух Элчин сайдаар томилогдож, 2023 оны гуравдугаар сард Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид Итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барьсан. Одоогоор энэ нь танай улсад хийсэн цорын ганц айлчлал минь бөгөөд ойрын хугацаанд дахин айлчлахаар төлөвлөж байна.
Монголын юу нь онцгой санагдсан бэ гэвэл хэд хэдэн зүйл байна. Эхний бөгөөд хамгийн онцгой нь онгон байгал юм. Ийм өндөр, үзэсгэлэнтэй тэнгэрийг би өөр хаана ч харж байгаагүй. Монгол бол үнэхээр “мөнх хөх тэнгэрийн орон”. Дараа нь – танай ард түмний өвөрмөц түүх, соёл. Тэгээд, мэдээжийн хэрэг, танай ард түмний зочломтгой байдал. Монголд дөрөвхөн хоносон ч энэ бүхнийг мэдрэх завшаан надад тохиосон. Би танай улсад дурлачихаад, илүү их танихыг тэсэн ядан хүлээж байна даа.
Украин, Монголын хоёр талын харилцааны өнөөгийн түвшинг та хэрхэн дүгнэх вэ? Цаашид хамтран ажиллах боломжит салбарууд юу вэ?
Украин, Монголын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 32 жилийн ой энэ онд тохиож байна. Энэ бүх он жилийн турш манай хоёр орны харилцаа итгэлцэл, харилцан хүндэтгэл, нийтлэг ашиг тусад суурилсан найрсаг, бат бөх байсаар ирсэн.
Өнгөрсөн онд хоёр улсын Ерөнхийлөгчид хоёр орны харилцааны хөгжлийн талаар утсаар ярилцсан. Энэ оны нэгдүгээр сард Украин, Монгол хоёр улсын Гадаад хэргийн сайд нар утсаар холбогдохдоо хамтын ажиллагаагаа бэхжүүлэх талаар ярилцсан.
Мөн манай парламентуудад хоёр орны харилцааг хөгжүүлэхэд ашиглаж болох асар их нөөц бололцоо бий гэж үзэж байна. Хоёр орны парламентын гишүүдийн оролцдог олон улсын парламентын арга хэмжээнүүдийн хүрээнд уулзалт хийх боломжийг анхаарч үзэх хэрэгтэй. Мөн Украины Дээд Рад, Монгол Улсын Их Хуралд байгуулагдсан Найрамдлын бүлгийн гишүүдийн хоорондын харилцаа холбоог эрчимжүүлэх нь нэн чухал.
Оросын түрэмгийлэл 2022-2023 онд манай эдийн засгийн харилцааг ихээхэн сулруулсан. Энэ нөхцөл байдалд бид анхаарлаа хандуулах шаардлагатай. Бидний үзэж байгаагаар энэ үйл явцад Худалдаа-эдийн засаг, шинжлэх ухаан-техникийн хамтын ажиллагааны Украин-Монголын Засгийн газар хоорондын комиссын үүрэг үнэхээр чухал юм. Комиссын хурлыг энэ онд хийх тал дээр хүчин чармайлт гаргах ёстой.
2019 онд байгуулсан Украины Засгийн газар, Монгол Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийг хүчин төгөлдөр болгох, хоёр орны иргэдийг зорчиход албан урилга шаарддаг нөхцөлийг хялбарчлахын тулд Украин улс дотооддоо шаардлагатай зохицуулалтыг 2020 онд хийж дуусгасан. Монгол Улс холбогдох дотоод зохицуулалтаа хийхийг бид хүлээж байна. Энэ нь иргэд хоорондын харилцааг эрчимжүүлэхэд хувь нэмэр оруулах юм.
Хоёр орны өмнө тулгараад байгаа байгаль орчны асуудлыг шийдвэрлэх нь хамтын ажиллагааны ирээдүйтэй салбар байж болох юм.
Олон талт, тэр дундаа НҮБ-ын хүрээнд хамтын ажиллагаагаа улам өргөжүүлнэ гэж бид найдаж байна.
Украинд дайн эхэлснээс хойш хоёр жил болж байна. Өнгөрсөн хоёр жил Украины ард түмний хувьд ямар байсан бэ?
Таны төсөөлж байгаачлан дайны нөхцөлд амьдрах нь маш их хохирол авчирдаг бөгөөд хоёр жил бол урт хугацаа юм. Орос улс Украины энгийн иргэдийг түрэмгийлсээр байгаа бөгөөд чухал дэд бүтэц, орон сууцны хороолол руу удирдлагат пуужин, олон пуужин харвагч, удирддаг агаарын бөмбөг, дроноор довтолж, ихээхэн хохирол учруулж, сүйрэлд хүргэсээр байна.
Бид агаарын довтолгооноос хамгаалах хүчин, түншүүдээс өгсөн зэвсгийн ачаар ард түмнээ хамгаалж байна.
Өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд Украины арми түрэмгийлэгчид асар их хохирол учруулах, тэр ч бүү хэл тэднийг ухралтад оруулах чадвартайгаа харуулсан. Хэрэв зохих ёсоор Украин зэвсэглэлээр хангагдвал Оросын эзлэн түрэмгийлэгч хүчийг устгаж чадна.
2022 онд Украин Оросын эзлэн түрэмгийлэгчдийг газар нутгийнхаа нэлээд хэсгээс ухраан гаргаж чадсан. 2023 онд Украин Оросын тэнгисийн цэргийн флотыг далайнхаа томоохон хэсгээс гаргасан. 2024 он бол дайсны нисэх хүчийг агаарын орон зайнаасаа гаргах жил болно гэж бид найдаж байна.
Украины тэсвэр, тэвчээр нугаршгүй хэвээр байгаа. Бид бүх түншүүдээ эв нэгдэлтэйгээр Украиныг дэмжихийг уриалж байна. Улс төрийн хувьд шийдэмгий байж чадвал техникийн болон ноу-хаугийн давуу талыг тулааны талбарт ялалт болгон хувиргах боломжтой.
Энэ хоёр жил Украины фронт дахь хамгийн шилдэг, хамгийн үнэнч, эрэлхэг эх орончид, олон мянган гэм зэмгүй энгийн иргэдийн алтан амийг авч одсон. Оросууд хулгайлж, албадан гаргасан Украины хүүхдүүдээс аз жаргалтай хүүхэд насыг нь ч үгүй болгосон. Манай хэдэн сая иргэдийг хилийн чанадад дүрвэн амьдрахаас өөр аргагүй байдалд бас хүргэсэн. Оросын эзлэн түрэмгийлэгчид зориудаар, хайр найргүй сүйтгэснээр олон байшин барилга бас үгүй болжээ. Оросууд бохирдуулж, тэсрэх бөмбөгөөр дүүргэснээс болж дэлхийн хамгийн үржил шимтэй газруудын нэг болох нутгаасаа бид алдсан.
Эцсээ хүртэл тэмцэх, түрэмгийлэгчийг нутаг дэвсгэрээсээ хөөн гаргах бидний шийдвэрийг л энэ он жилүүд өөрчилж чадсангүй.
Ийм аймшигт зовлон зүдгүүрийг туулсан ч бидэнд олж авсан зүйл бас бий. Дэлхий дээрх бидний байр суурь, хүлээн зөвшөөрөгдөх байдал. Бид Европын үндэстнүүдийн гэр бүлд зүй ёсоор буцаж ирсэн. Бидний эв нэгдэл. Бидний язгуур мөн чанар. Өөрсдийн хүч чадлаа мэдэрч, өөрсөддөө итгэсэн итгэл. Европын соёл иргэншлийг тоталитаризмын довтолгоо, түүнийг дагалдах зэрлэгшил, харгислал, хүнлэг бус байдал, хүний амь нас, сүйрлийг үл тоомсорлохоос хамгаалах бэхлэлт болох нь магадгүй бидний түүхэн эрхэм үүрэг ч юм бил үү. Хэрэв бид унавал Оросууд бусад улс орнуудад Буча, Ирпин зэрэг олон аллага, бөөнөөр булшлах газруудыг үлдээх болно гэдгийг бид мэдэж байна.
Тийм ч учраас бид гадаадын улс орнуудыг Оросын террорист халдлагад шийдвэртэй хариу өгөх, тэр дундаа, агаарын довтолгооноос хамгаалах нэмэлт систем, бүх төрлийн байлдааны дрон, 300км-с дээш алсын тусгалтай пуужин, электрон дайны хэрэгсэл нийлүүлэлтийг түргэтгэх зэрэг цогц арга хэмжээ авахыг уриалж байна.
Ийм чухал хэрэгцээтэй дэмжлэгийг үзүүлэх нь олон улсын хамтын нийгэмлэг энгийн иргэдийг хөнөөж, иргэний дэд бүтцийг сүйрүүлэхийг нүдээ аниад өнгөрөхгүй гэдгийг Кремлийн террорист дэглэмд ойлгуулж, Оросын хүчийг даруй зогсоох Украины чадавхийг бэхжүүлэхээс гадна ирээдүйд бусад эрх чөлөөтэй, ардчилсан улс орны эсрэг хийх дайралтаас сэргийлэх юм.
Монголд ч бас Украин улс болон ард түмний төлөө санаа чилээдэг хүмүүс бий. Тэд Украины ард түмнийг дэмжиж, дайны эсрэг тэмцэж байгаагаа тогтмол илэрхийлсээр ирсэн...
Энэ хүнд хэцүү цаг үед Украины тусгаар тогтнол, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, Украины ард түмнийг гуйвшгүй дэмжиж ирсэн монгол андууддаа гүнээ талархаж байна. Өнөөдөр Украиныг дэмжиж, Оросын зэвсэгт түрэмгийллийн эсрэг ялах боломж Украинд олгох нь Европт томоохон дайн дэгдэх, дэлхий даяар улс хоорондын дайны гинжин урвал үүсэхээс урьдчилан сэргийлэх хамгийн сайн арга юм. Украиныг дэмжихэд ямар ч зардал гарсан, Украин ялахгүй бол дэлхийн хямралыг даван туулах зардал түүнээс асар өндөр байх болно.
Энэ дайн хэр удаан үргэлжлэхийг бүү асуу. Ялалт байгуулахад нь Украинд туслахын тулд өөр юу хийж чадахаа өөрөөсөө асуугаарай. Өнгөрсөн хоёр жилийн хугацаанд авах ёстой нэг сургамж бол түрэмгийлэгчийг эсэргүүцэхэд эв нэгдэл, шийдэмгий байдал л үр дүнтэй байдаг. Намжмал байдал нь хэзээ ч үр дүнд хүрээгүй, үр дүнд хүрэхгүй.
ОХУ-ын бүрэн хэмжээний түрэмгийлэл хоёр жилийнхээ нүүрийг үзэж байгаа энэ үед бидний захиас бол: Украинд итгэ, Украиныг дэмж.
Түрэмгийлэл, терроризмын эсрэг эв нэгдэл, тэсвэр тэвчээр бол бидний нэгдмэл хариулт юм. Хорин нэгдүгээр зуунд түрэмгийллийг хэвийн үзэгдэл болгохыг бид зөвшөөрч болохгүй, зөвшөөрөх ч үгүй. Харин жам ёсны энх тайвныг сэргээхийн тулд бүх хүчээ дайчлах болно. Энэ зорилгынхоо ард бүх улс орон нэгдэх ёстой. Эцсийн эцэст, бүх улс орнууд олон улсын хууль тогтоомжийг дээдэлж, хамтын ажиллагааг цэргийн мөргөлдөөнөөс илүүд үзсэн тогтолцоог хүсч байгаа.
Удаан үргэлжилсэн дайн Украинд ч, Орост ч ихээхэн дарамт учруулсан. Саяхан Ерөнхийлөгч Зеленский цэргийн томоохон өөрчлөлт, тэр дундаа Украины Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагч Валерий Залужныйг солих тухай мэдэгдсэн. Энэ их үймээн дунд Украины удирдлага хүчтэй хэвээр байж чадаж байна уу?
Тийм ээ, хоёр жилийн дайн Украинчуудын амьдралд олон талаар хүнд дарамт учруулсан нь зайлшгүй. Гэхдээ энэ нь манай ард түмний хүч чадал буурсан гэсэн үг биш. Украины удирдлага ч хүчтэй хэвээр. Валерий Залужный бол орчин үеийн Украины цэргийн домог юм. Түүний удирдлаган дор манай Зэвсэгт хүчин Оросын бүрэн хэмжээний довтолгооны үеэр хамгийн хүнд сорилтуудыг даван туулж, гайхалтай үр дүнд хүрсэн. Тэрээр Украины түүхэнд хүндтэй байр суурийг эзлэхээр болсон нь гарцаагүй. Мөн түүний гавьяаг үнэлж, Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Украины баатрын одонгоор шагнасан.
Үүний зэрэгцээ, тулааны талбарт амжилтанд хүрэхийн тулд зарим стратегиа эргэн харах эсвэл шинэ арга барил олох цаг болсон гэдгийг өнгөрсөн жил харууллаа. Энэ бол Украины удирдлагын саяхан гаргасан шийдвэрийн цаад санаа байсан гэдэгт би итгэдэг. Ерөнхий командлагч солигдохтой зэрэгцэн аюулгүй байдал, батлан хамгаалах салбарын баг бүхлээрээ шинэчлэгддэг. Энэ бол овог нэрийн тухай асуудал биш, улс төрийн тухай асуудал бүр биш. Энэ бол манай армийн тогтолцоо, Украины Зэвсэгт хүчний удирдлагын тухай, энэ дайны байлдааны талбарын командлагчдын туршлагыг татан оролцуулах тухай хэрэг юм. Александр Сирский бол Киев, Харьков, Херсоны ойролцоо Украины Зэвсэгт хүчнийг байлдааны талбарт жинхэнэ ялалтад хүргэсэн туршлагатай байлдааны генерал юм.
Өөрчлөлтүүдийн гол зорилго нь фронт дахь зогсонги байдлыг даван туулах, тулалдааны талбар дахь бодит нөхцөл байдал, хэтийн төлөвийг харгалзан 2024 оны бодитой төлөвлөгөө гаргах явдал юм.
Украин бол ардчилсан улс. Их өөрчлөлтийн үед хийсэн сонголт нь нийгэмд хэлэлцүүлгийн сэдэв болдог нь зүйн хэрэг. Үүний зэрэгцээ, Украины ард түмэн, Украины улс төрийн дээд удирдлага нь Оросын түрэмгийллийн эсрэг Украиныг ялахад шаардлагатай бүх арга хэрэгслийг хангахын тулд нэгдмэл байр суурьтай байна. Түншүүд маань цаг тухайд нь тусламж, дэмжлэг үзүүлбэл бид энэ зорилгодоо улам хурдан хүрнэ.
Орос улс цөмийн зэвсэг хэрэглэх вий гэсэн болгоомжлол улам бүр нэмэгдсээр байна, ялангуяа Орос улс өнгөрсөн жил Европ дахь ердийн зэвсэгт хүчний гэрээнээс (CFE) гарах шийдвэр гаргасны дараа энэ талаар та ямар бодолтой байна вэ?
Аймшигтай боловч үнэн бодит байдал бол Путин хэзээ цөмийн зэвсэг хэрэглэх эсэхийг бид тодорхой хэлж чадахгүй байна. Бидний мэдэж байгаа зүйл бол цөмийн зэвсэггүй улсын эсрэг түрэмгийллийн дайнд цөмийн зэвсгийг ашиглах нь таамаглашгүй үр дагавар бүхий Пандорагийн хайрцгийг нээнэ.
Барууны орнуудыг стратегийн ухралтанд оруулахын тулд цөмийн зэвсгийг урьдчилан сэргийлэх аргаар хэрэглэх асуудлыг авч үзэх ёстой гэж Оросын зарим шинжээч гэгддэг хүмүүсийн хийрхсэн, бодлогогүй мэдэгдлүүдээс үл хамааран ийм “эцсийн” аргын үр дагавар, өөрийн улсдаа учрах хохирлыг ч Путин ойлгож байгаа гэж би найдаж байна.
Түрэмгийллийн эхний жилтэй харьцуулахад сүүлийн нэг жилд цөмийн заналхийллийн талаар Москвагаас цөөнгүй сонссон. Энэ нь цөмийн зэвсэгтэй бусад гүрнүүд, тэр дундаа Хятадаас ийм зан үйлийг хүлээн зөвшөөрч болохгүй гэсэн ноцтой анхааруулга Орос улс авсан гэсэн үг байх.
Украин улс дэлхийн энх тайвны төлөө, Будапештийн меморандумын дагуу дэлхийд гуравт орох том цөмийн зэвсгэлэлээсээ аюулгүй байдлын баталгаа авч татгалзсан гэдгийг сануулмаар байна. Цөмийн зэвсгийг дэлгэрүүлэхгүй байх гэрээний гишүүн орны хувьд дэглэмийн тулгын чулуу болсон, цөмийн зэвсгийг хураах, цөмийн зэвсгийг үл дэлгэрүүлэх, цөмийн эрчим хүчийг энхийн зорилгоор ашиглах үндсэн зарчмууддаа үнэнч хэвээр байна.
Оросуудын цөмийн сүрдүүлгэд дэлхийн хамтын нийгэмлэг ямар ч байдлаар бууж өгөх ёсгүй гэж би үзэж байна. Учир нь ийм заналхийллийн дор түрэмгийлэгчид буулт хийх нь түүний хүслийг улам өөгшүүлэх болно.
Энэ талаар 2022 онд Индонезид болсон “Их 20”-ийн дээд хэмжээний уулзалтын үеэр Ерөнхийлөгч Зеленскийн танилцуулсан Украины энх тайвны томъёоллын эхний хэсэгт тодорхой тусгасан. Энэхүү баримт бичигт “Цөмийн сүрдүүлгийн аливаа хэлбэрийг зогсоох ёстой. Орос улс цөмийн аюул заналхийллийн бүх хэлбэрээс татгалзаж, цөмийн зэвсэг хэрэглэхгүй байх, цөмийн объектуудын аюулгүй байдлыг алдагдуулахгүй байх үүрэг хүлээсэн байна. ОУАЭА нь цөмийн найдвартай байдал, аюулгүй байдлыг хангах, иргэний цөмийн байгууламжид хамгаалалтын арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд тэргүүлэх үүрэг гүйцэтгэнэ” гэж тодорхой мэдэгдсэн.
АНУ-ын Төлөөлөгчдийн танхим Украиныг дэмжих хуулийн төслийг хэлэлцэлгүйгээр өвлийн завсарлага авсан. Таны бодлоор холбоотнуудын дайны талаарх хүсэл сонирхол хэвээр байна уу?
Ардчиллын төлөөх Америкийн тууштай байдал эцэстээ ялна гэдэгт би итгэлтэй байна. Украин дэмжлэггүй үлдэхгүй, учир нь энэ нь АНУ-ын өөрсдийн ашиг сонирхолд нийцэж байгаа юм.
Дайнаас залхсан эсэх тухайд Украины Цэргийн тагнуулын дарга Кирило Буданов саяхан ижил асуултад хариулахдаа дайн бол сонирхох, сонирхохгүй байх телевизийн шоу биш гэж хэлсэн үгнээс иш татъя.
Харин ч эсрэгээр Европын холбоотнуудын дунд Москвагийн дэглэмээс ирж буй аюул заналхийллийн бодит байдлын талаарх ойлголт нэмэгдэж байгааг бид ажиглаж байна. Украиныг бүхэлд нь эзлэн түрэмгийлэх дайн эхлүүлсний дараа Орос улс Балтийн орнууд, Польш, Молдав зэрэг хөршүүдээ удаа дараа заналхийлсээр ирсэн. Нэгдүгээр сард Германы Батлан хамгаалахын сайд Борис Писториус Владимир Путин арав хүрэхгүй жилийн дараа НАТО-гийн цэргийн эвсэл рүү довтолж магадгүй гэж анхааруулсан.
Европын бусад олон засгийн газар (Польш, Дани, Швед) үүнтэй санал нэгддэг. НАТО-гийн цэргийн командлалын хувьд, тус эвсэл сүүлийн хэдэн арван жилд тохиолдсон хамгийн аюултай ертөнцтэй тулгараад байгаа бөгөөд "дайны өөрчлөлт" хийх шаардлагатай байна.
Ингэхээр "сонирхол буурч" байгаа гэж надад бодогдохгүй байна. Украинчууд бидэнд анхаарлаа сарниулах, дайнаас залхах тансаглал алга. Бид эв нэгдлээ хадгалж, Украиныг дэмжигч дэлхийн эвслийг бэхжүүлэхийн төлөө шаргуу ажиллаж байна. Төөрөгдөлд автсан, дарангуйлагч тэргүүнтэй тоталитар дэглэмийн явуулж буй харгис хэрцгий, геноцидын түрэмгийллийн эсрэг бид оршин тогтнох үндсээ хамгаалж байна. Бидэнд өөр сонголт байхгүй.
Оросын эсрэг авсан барууны орнуудын хориг арга хэмжээ гурав дахь жилдээ орж байна. Эдгээр хориг арга хэмжээний үр нөлөөг та хэрхэн дүгнэх вэ?
ОХУ-ын эсрэг хориг арга хэмжээ авах нь түүнд байгаа нөөц бололцоонд ихээхэн нөлөөлдөг. Үүний үр дүнд Оросын засгийн газрын орлого буурч, засгийн газар болон эдийн засгийн оролцогчид ихээхэн зардал гаргадаг. Хориг арга хэмжээний үр нөлөө үнэмлэхүй биш, гэхдээ тэдгээргүйгээр Оросын засгийн газар зорилгодоо амархан хүрэх байсан, гэвч тэгсэнгүй.
Оросын засгийн газар дайны хүчин чармайлтыг бууруулахгүйн тулд маш их нөөц бололцоог түүнд гаргадаг. Санхүүгийн нөөцийн хомсдол нь засгийн газрыг эдийн засгийн бусад хэсэг, нийгэм, газрын тос, байгалийн хийн салбаруудын зардлаар дайны төлбөрийг төлөхөд хүргэж байна.
Ажиллах хүчний хомсдол нь Оросын дайчлах чадавхи, цэргийн боломжит үйлдвэрлэлийг эрс бууруулж, инфляцийн ихээхэн дарамт үүсгэдэг. Энэ бол дайны үр дагаврыг Оросын хүн ам үүрч буй гол хэлбэрүүдийн нэг юм.
Цэргийн салбарт нөөцийг хуваарилах нь эдийн засагт гажуудал үүсгэдэг. Дайн удаан үргэлжлэх тусам эдийн засгийн олон нийтэд чиглэсэн хэсэг оршиход хэцүү болж, Оросын төсвөөс цэргийн зардлаа санхүүжүүлэхээ больсны дараа эдийн засгийн уналт улам гүнзгийрэх болно.
Олон улсын хамтын нийгэмлэг Орост илүү их дарамт үзүүлж чадна. Гол тэргүүлэх чиглэл бол Оросын эрчим хүчний салбарын эсрэг хориг арга хэмжээ, чип, микро электроникийн нийлүүлэлтийг бодитойгоор хязгаарлах, Оросын санхүүгийн салбарыг илүү хаах явдал юм.
Украин одоогийн байдлаар 40 улсыг багтаасан хориг арга хэмжээний эвслийн түншүүдтэйгээ идэвхтэй хамтран ажиллаж байна. ОХУ-ын эсрэг хамгийн хатуу хориг арга хэмжээ авсан удирдагчдын тоонд ЕХ, Их Британи, АНУ, Канад, Швейцар ордог. Энэ эвслийг цаашид өргөжүүлнэ гэж бид найдаж байна.
Оросын төр нь ханган нийлүүлэгчдийн сүлжээгээр дамжуулан технологи, тоног төхөөрөмж (чип, микро схем, компьютер тоон удирдлагын машин гэх мэт) олж авч, олон улсын хориг арга хэмжээг тойрон гарч чадсаар байна.
Террорист улсын цэрэг-аж үйлдвэрийн баазтай холбоотой гүйлгээг хөнгөвчилдөг, ОХУ-аас гадна байрладаг, санхүүгийн байгууллагуудыг онилох АНУ-ын боломжийг өргөжүүлэхэд туслах АНУ-ын Гүйцэтгэх зарлигийг бид сайшааж байна. ОХУ-д газрын тос экспортлоход нь үнийн дээд хязгаарыг зөрчин тусалсан этгээдүүдийн эсрэг шинэ хориг арга хэмжээ 2023 оны арванхоёрдугаар сард авсан. Оросын ийм харилцаанд дарамт үзүүлэх нь онцгой чухал юм.
ЕХ Оросын эсрэг 12 дахь хориг арга хэмжээний багцыг баталсан нь бас чухал юм. Энэ нь Оросын алмаз, металлургийн үйлдвэрлэлд үе шаттайгаар хориг тавих, давхар хэрэглээний болон дэвшилтэт технологи, аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний экспортыг хязгаарлах зэрэг салбарын хориг арга хэмжээг чангатгаж байгаа явдал юм. Оросыг санхүүжүүлэхээс сэргийлэх нь Европт энх тайван, аюулгүй байдалд хүрэх найдвартай арга юм.
ОХУ-ын Украины эсрэг түрэмгийллийн улмаас учирсан хохирлыг барагдуулах механизмыг нэвтрүүлэх хамгийн оновчтой хууль эрх зүйн хэрэгсэл бол ОХУ-ын бие даасан хөрөнгийн сан болон хоригт хамрагдсан хүмүүсийн хөрөнгийг Нөхөн төлбөрийн сангаар дамжуулан хохирогчдод нөхөн олговор олгоход ашиглах юм.
НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн хэд хэдэн тогтоолд Оросыг түрэмгийлэгч гэж хүлээн зөвшөөрсөн тул учирсан хохирлыг нөхөн төлөх үүрэгтэй. Одоогоор блоклогдоод байгаа Оросын бүх хөрөнгийг (ойролцоогоор 300 тэрбум доллар) Оросын түрэмгийллийн хохирлыг нөхөх, Украиныг хамгаалах, сэргээн байгуулахад ашиглах ёстой.
АНУ болон Европт битүүмжилсэн Оросын хөрөнгийг Украины сэргэлтэд шилжүүлэх нь 2024 оны гол ажлуудын нэг юм. Бид Оросын хөрөнгийг шилжүүлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхэд ойрхон байна.
Энэ жил АНУ болон ОХУ-д Ерөнхийлөгчийн сонгууль болно. Эдгээр үйл явдал Украины дайнд хэрхэн нөлөөлөх талаар та ямар бодолтой байна вэ?
Украиныг АНУ-д болох Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн кампанит ажлын маргааны сэдэв болгохыг бид огт хүсэхгүй.
Дональд Трамп сонгуульд ялсан тохиолдолд Украины талаарх Америкийн бодлогыг өөрчлөх оролдлого гарч магадгүй гэдгийг бид сайн мэдэж байгаа. Гэсэн хэдий ч ардчилсан улсад амьдарч буй хэн бүхэн сонгуулийн кампанит ажилд зоримог мэдэгдэл хийх, түүнийг бодит амьдрал дээр хэрэгжүүлэх нь хоёр өөр зүйл байдаг гэдгийг гэрчилнэ.
Одоогийн байдлаар АНУ-ын Конгресст Украиныг дэмжиж байгаа нь хоёр намын дэмжлэг гэдгийг бид мэднэ. Үүний зэрэгцээ үйл явдлын ирээдүйн эргэлтийг урьдчилан таамаглахад хэцүү байдаг. Одоо бидний хийж чадах зүйл бол сонголтоо бодож, янз бүрийн хувилбарууд, тэр дундаа хамгийн муу хувилбаруудад бэлэн байхыг хичээх явдал юм.
Миний хэлж чадах цорын ганц зүйл бол Украин дараагийн ерөнхийлөгч эрэгтэй, эмэгтэй хэн ч байсан түүнтэй хамтран ажиллах болно. АНУ Украины талаарх стратегиасаа хазайхгүй байх гэж найдаж байна, учир нь эцсийн дүндээ Украины оршин тогтнолоос дутахгүй АНУ-ын ирээдүйн нүүр царай, дэлхий дээрх үүргийн талаар энд яригдаж байгаа юм.
Бид өөрсдийнхөө хувьд ямар ч нөхцөлд эх орон, ард түмнийхээ төлөө тэмцсээр байх болно, эс тэгвээс Оросын булаан эзлэгчдийн тулгах аллага, хүчирхийлэл, эрүү шүүлт, дээрэм тонуул зэрэг хатуу сонголт л бидэнд үлдэнэ.
Оросын дарангуйлагч Украиныг болон украинчуудыг устгах төлөвлөгөөгөө олон удаа илэрхийлж байсан тул Путин өөрийгөө хэчнээн удаа ерөнхийлөгчөөр дахин томилсон бид юунд бэлдэхээ мэдэж байгаа гэдгийг ОХУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгууль гэж нэрлээд байгаа үйл явцын талаар би хэлэх байна.
Орос улс сонгуулийн өмнө болон дараа нь томоохон довтолгоо хийж магадгүй гэсэн таамаг байгаа ч би үүнийг хэрэгжүүлэх боломжгүй гэж бодож байна. Тагнуулын мэдээгээр одоогоор Орост, дайны талбарт хангалттай цэрэг, нөөц байхгүй байна.
Путин сонгуулийн дараа шинэ дайчилгаа зарлаж, илүү олон цэрэг цуглуулахыг хичээж магадгүй гэсэн таамаг илүү бодитой юм. Орос улс үлдээд байгаа багагүй нөөц баялгаа ашиглан ялалт байгуулна гэж найдаж, сунжирч, хүч нь сулрах дайндаа тууштай байх болно гэж би бодож байна.
Дайсантай тулалдаж, газар шороо, тэнгэрээ хамгаалах нь бидний амьд үлдэх цорын ганц боломж юм. Тийм учраас бид хамгаалалтын чадавхаа бэхжүүлэх хэрэгтэй.
Украины засгийн газар армиа орчин үеийн зэвсэг, илүү дэвшилтэт техник хэрэгслээр хангахын тулд чадах бүхнээ хийсээр, улам эрчимжсээр байна.
Энэ жилийн гол зорилтуудын нэг бол агаарын хамгаалалт болон Украины алсын зайн хүчин чадлыг бүрэн сайжруулах явдал юм. Дронууд хуурай газар, тэнгэр, далай тэнгисийн тулаанд үр дүнтэй гэдгээ нотолсон тул Украины Зэвсэгт хүчний бүрэлдэхүүнд шинэ тусдаа салбар болгон Хүний оролцоогүй системийн хүчин байгуулагдах гэж байна.
Манай арми цаашид байлдааны систем, төлөвлөлт, логистик, цэргүүдийн бэлтгэл зэрэг талбарт инноваци нэвтрүүлэхэд анхаарлаа төвлөрүүлнэ.
Москва хүчтэй хариу цохилтоос өөр хэлийг ойлгохгүй нь ойлгомжтой. Бид Оросын цэргийн хүчинд бүхэлд нь хамгийн их хохирол учруулахын тулд чадах бүхнээ хийх ёстой.
Өнгөрсөн зуны Украины сөрөг довтолгооны талаар зөрөлдөөнтэй байр сууриуд байдаг. Энэ талаар та ямар бодолтой байна вэ?
Миний бодлоор Оросын эрчимтэй минажүүлэлт, хэдэн арван км үргэлжилсэн олон давхаргат хамгаалалт нь манай цэргүүдийн ахиц дэвшилд ноцтой хүндрэл учруулсан. Украины цэргийн командлал нь цэргүүдийнхээ амь насыг хамгаалахын тулд үйл ажиллагаагаа сайтар төлөвлөдөг бөгөөд тэсрэх бөмбөг нь хүн хүчний хувьд ихээхэн эрсдэлтэй. Түүнчлэн нисэх томоохон хүчин байхгүй байсан нь урагшлахад саад болсон бас нэг хүчин зүйл байв.
Ямартай ч энгийн иргэний хувьд сөрөг довтолгооны нөхцөл байдлын талаар тайлбар хийж, үнэлэлт дүгнэлт өгөх нь зохимжгүй юм шиг санагдаж байна. Дайны талбарт болж буй үйл явдлын талаар тайлбар өгөх нь батлан хамгаалахынхны тусгай үүрэг байдаг.
Бид газар нутгаа эзлэгчдээс чөлөөлөх хүчин чармайлтаа үргэлжлүүлнэ гэдгийг л нэмж хэлье.
Зэвсэг нийлүүлэх хурд, тасралтгүй байдал чухал хэвээр байна. Бид 2024 оны эхний хагаст холбоотнуудаас үйлдэл сайтай F-16 сөнөөгч онгоцуудыг хүлээн авна гэж найдаж байна. Украинд үзүүлэх цэрэг, техникийн тусламжийг зохиомлоор хязгаарлах ёсгүй. Бидэнд агаарын довтолгооноос хамгаалах нарийн төвөгтэй системүүд (Patriot, NASAMS, IRIS-T, SAMP-T), алсын тусгалын пуужингууд (ATACMS, TAURUS), төрөл бүрийн их буу, сум зэрэг илүү хэрэгтэй байна.
Украин дахь дайн яаж төгсөх бол гэж та бодож байна вэ?
Дайны эхний жилд тодорхой харагдсанаар, зөв стратеги, тохирсон зэвсэг, холбоотнуудын дэмжлэгтэйгээр ялалт байгуулах боломж байгаа.
Оросын цэргийг Украины нутаг дэвсгэрээс гаргах зөвхөн хоёр зам л байгаа.
Нэгдүгээрт, дайны талбарт Оросыг ялах. Энэ тохиолдолд ялалтын үр дүн нь Украинд цаг тухайд нь хангалттай хэмжээний зэвсэг нийлүүлэх эсэхээс шууд хамаарна. Украины цэргийн хүчин чадал хэдий чинээ хүчтэй байх тусам ялалт ойртох болно.
Бас өөр нэг арга бий. Тухайлбал, дайныг зогсоохыг шаардан олон улсын хамтын нийгэмлэг дуу хоолойгоо нэгтгэж, байлдааны ажиллагааг дуусгавар болгон, Украинд эзэлсэн нутаг дэвсгэрээс зэвсэгт хүчнээ гаргахыг Оросоос шаардсан олон улсын өргөн хүрээний хэлэлцээрийг батлах. Зэвсэгт ангиудыг нутаг дэвсгэрээс гаргах зөв механизмыг боловсруулах.
Одоогийн байдлаар 1-р сарын дундуур Украины Ерөнхийлөгч Володимир Зеленский, Швейцарын Холбооны Ерөнхийлөгч Виола Амхерд нарын уулзалтын үеэр тохиролцсон удирдагчдын түвшний Энхтайвны дээд хэмжээний уулзалтыг Швейцарт зохион байгуулах бэлтгэл ажил хийгдэж байна.
Украин энэ дээд хэмжээний уулзалтад зориулж ажлын үр дүнгийн төслийн баримт бичгийг боловсруулсан.
Олон улсын эрх зүйг хүндэтгэх үндсэн нийтлэг зарчим, НҮБ-ын дүрэм, шударга, иж бүрэн, тогтвортой энх тайван тогтоох, 1991 оны хилийн хүрээнд Украины нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг сэргээх хамтарсан төлөвлөгөөг боловсруулах зэрэг асуудлыг хэлэлцэнэ.
Анхны энх тайвны дээд хэмжээний уулзалтын дараа Украин улс энх тайвны томьёоллын гол асуудлуудын талаар хэд хэдэн сэдэвчилсэн олон улсын бага хурал, өндөр түвшний уулзалтуудыг зохион байгуулахыг санал болгож байна.
Эцэст нь, дайн болон зэвсэгт мөргөлдөөнийг зогсоох, тэдгээрээс урьдчилан сэргийлэх нийтлэг механизмыг эцэслэн баталж, зөрчилдөөнөөс урьдчилан сэргийлэх нийтлэг механизмыг тодорхойлсон Энх тайвны томъёоллыг Даян дэлхийн энх тайвны дээд хэмжээний уулзалтаар батлах болно.
Ерөнхийлөгч Зеленский хэлэхдээ: "Дэлхий нийтээрээ Оросын түрэмгийллийн эсрэг, бүх дэлхий шударга энх тайвны төлөө байгаа гэдгийг харуулах нь бидний хувьд чухал юм". Хэрэв улс орнууд дайныг үнэхээр дуусгахыг хүсч байвал манай Энх тайвны төлөвлөгөөний эцсийн заалтуудыг боловсруулах, эцсийн дэмжлэгийг авахад идэвхтэй оролцох болно.
Бид дээрх хоёр арга замыг хоёуланг нь хэрэгжүүлэхээр идэвхтэй ажиллаж байна.
Дайн хэзээ дуусахыг Украинаас асуух биш, харин Путин яагаад дайныг үргэлжлүүлж чадаж байна вэ гэж та бүгд өөрсдөөсөө асуугаарай.
Ярилцсан М.Гал-Арив
Ярилцлагын Англи хэл дээрх хувилбар
English version of the interview
It’s been almost a year and a half since you have been appointed an Ambassador of Ukraine to Mongolia. As a non-resident Ambassador covering Mongolia from the Republic of Korea, have you had many occasions to come to Mongolia? What are your impressions on Mongolia and its people?
I was appointed the Ambassador of Ukraine to Mongolia in September 2022 and presented my credentials to the President of Mongolia in March last year. For now, that was my only visit to your country, but I plan to pay another one in the nearest future.
What strikes me most about Mongolia? There are few things, actually. The first and foremost is its untouched nature. Nowhere else have I seen such a high and beautiful sky. Mongolia is truly the “land of the eternal blue sky”. Then – your unique history and culture. And, of course, your people’s hospitality. Though I spent only four days in Mongolia, I was lucky to experience all the above. I fell in love with your country and look forward to getting to know it even better.
How would you evaluate the current level of bilateral relationship between Ukraine and Mongolia? What are potential areas of future collaboration?
This year marks the 32nd anniversary of establishing diplomatic relations between Ukraine and Mongolia. Throughout all these years our bilateral relationships have remained friendly and solid, based on trust, mutual respect, and common benefits.
Last year Presidents of the two countries had a telephone conversation on the development of bilateral relations. This January Foreign Ministers of Ukraine and Mongolia discussed the strengthening of cooperation during the phone call.
I also believe that our parliaments have significant untapped potential to develop our bilateral relations. We should consider the possibility of holding meetings of our MPs within the framework of international parliamentary events they take part in. It is also essential to intensify contacts between members of friendship groups, established in the Verkhovna Rada of Ukraine and the State Great Khural of Mongolia.
In 2022-2023, the Russian invasion has significantly weakened our economic relations. This situation requires our attention. In our view, the role of the Ukrainian-Mongolian Intergovernmental Commission on Trade-Economic and Scientific-Technical Cooperation in this process is really important. We should make efforts to hold the meeting of the Commission this year.
In 2020, Ukraine has completed its domestic procedures required for the Agreement between the Government of Ukraine and the Government of Mongolia on Mutual Visa Exemption, signed in 2019, to enter into force. We look forward to the completion of the relevant internal procedures by Mongolia. This will contribute to intensifying people-to-people contacts.
Addressing environmental issues that both countries face could also be a promising area of cooperation.
We expect as well to expand further the cooperation in multilateral formats, including the UN.
It's been two years since the war in Ukraine started. How the past two years have been for the people of Ukraine?
As you can imagine, living in war conditions takes its toll, and two years is a long time to bear. Russia continues terrorising Ukrainian civilians by attacking critical infrastructure and residential areas with missiles, MLRS, guided aerial bombs and attack drones resulting in significant casualties and destruction.
We are protecting the people from this – thanks to our air defence forces and weapons provided by our partners.
In the two years that passed, the Ukrainian army showed its ability to inflict enormous damage on the aggressor and even force him to run. If duly equipped, Ukrainian defenders can destroy the Russian occupation forces.
In 2022, Ukraine pushed Russian occupiers back from a large part of its land. In 2023, Ukraine pushed the Russian navy away from a large part of its sea. We hope 2024 will prove to be the year when we throw the enemy airforce from our airspace.
Ukraine’s resilience remains unchanged. We call on all our partners to keep unity in support for Ukraine. With enough political resolve, the technical and know-how superiority can be converted into battlefield victories.
These two years have taken away many precious lives of Ukraine’s best, most dedicated, and courageous patriots at the front, and thousands of innocent civilians. It has taken happy childhood from Ukrainian children, many of whom were stolen and forcibly deported by russians. It has taken several million of our nationals, forced to live as refugees abroad. It has taken many homes, deliberately and mercilessly destroyed by Russian occupiers. It has taken away miles of our land, one of the most fertile in the world, now polluted or densely mined by Russians.
What it has not taken away is our resolve to fight to the end and drive the aggressor from our territory.
Despite that terrible suffering, there are some things that we gained. Our place and recognition in the world. Our rightful return to the family of European nations. Our unity. Our final identity. The sense of our own strength and belief in ourselves. Maybe even our historic mission, to be a stronghold defending European civilization from the onslaught of totalitarianism and all it entails – barbarity, cruelty, inhumanity, total disregard for human life and destruction. We are aware that if we fall, Russians will leave many more sites of massacre and mass-graves such as Bucha or Irpin in other countries.
That is why we call on foreign states to respond decisively to Russian terrorist attack by taking a set of measures, which should include, particularly, accelerating the supply of additional air defence systems, combat drones of all types, long-range missiles with a range of 300+ km, means of electronic warfare.
Such kind of critically needed support will make it clear to the terrorist Kremlin regime that the international community will not turn a blind eye to the killing of civilians and destruction of critical infrastructure as well as ensure Ukraine’s capacity to stop Russia in Ukraine now and prevent its further attacks against any other free and democratic country in the future.
There is also a community in Mongolia which has empathy for Ukraine and its people. They have been regularly expressing their contest against the war and support for the Ukrainian people.
I am deeply grateful to our Mongolian friends for their unwavering support of Ukraine’s independence, sovereignty and territorial integrity as well as of Ukrainian people in these challenging times.
Supporting Ukraine now and enabling Ukraine’s victory over Russia’s armed aggression is the best way to prevent a larger war in Europe and a chain reaction of interstate wars around the globe. Whatever the cost of supporting Ukraine is, the cost of dealing with the global crisis if Ukraine does not win will be enormously higher.
Don’t ask how long this war will last. Ask yourself what else you can do to help Ukraine prevail sooner. One lesson that should have been learned over the past two years is that only unity and resolve are effective in resisting the aggressor. Appeasement has never worked, and it never will. Our message as Russia’s full-scale aggression hits its two-year mark is: believe in Ukraine, support Ukraine.
Our collective message is one of unity and resilience in the face of aggression and terror. We cannot and will not allow aggression to become normalized in the twenty-first century. Instead, we will mobilize all forces to restore a just peace. All nations should rally behind this cause. At the end of the day, all nations want to see international law upheld and cooperation prioritized over military conflict.
The prolonged war has put a lot of pressure on both Ukraine and Russia. Recently, President Zelenskyy announced a major change of military, including the replacement of the Commander-in-Chief of the Armed Forces of Ukraine Valerii Zaluzhnyi. Is Ukraine’s leadership still strong amidst all the turmoil?
Yes, two years of warfare cannot but put a high pressure on many spheres of life in Ukraine. But this does not mean that strength of our people is diminished. The Ukrainian leadership is strong as well.
Valerii Zaluzhnyi is a military legend of modern Ukraine. Under his leadership, our Armed Forces passed the most difficult tests during the full-scale Russian invasion, and achieved brilliant results. He has certainly earned a worthy place in the history of Ukraine. And his merits were recognized by the Star of the Hero of Ukraine, which was awarded to him by the President.
At the same time, the last year has demonstrated that in order to achieve new success on the ground it is perhaps time to rethink some strategies or find new approaches. I believe this was the thinking behind recent decision of the leadership of Ukraine to introduce changes. Together with the change of the commander-in-chief, the entire security and defence sector team gets rebooted. This is not about surnames. And certainly not about politics. This is about the system of our army, about management in the Armed Forces of Ukraine and about attracting the experience of battlefield commanders of this war.
Oleksandr Syrskyi is an experienced combat general, who led the Armed Forces of Ukraine to real victories on the battlefield: near Kyiv, Kharkiv, and Kherson.
The main goal of the changes is to overcome stagnation at the front, to provide a realistic plan for 2024, considering the real situation on the battlefield now and in perspective.
Ukraine is a democratic country. It is only natural that at times of great changes the choices made become a subject of discussion in the society.
At the same time, the people of Ukraine as well the highest political leadership of Ukraine are united in determination to ensure all necessary means for Ukraine’s victory against Russian aggression.
The timely assistance and support of our partners will only accelerate the achievement of this goal.
There are growing concerns about Russia’s use of nuclear weapons, especially after Russia’s decision to withdraw from the Treaty on Conventional Armed Forces in Europe (CFE) last year, what are your thoughts on this?
The terrifying but true reality is that we cannot know for certain if Putin will use nuclear weapons at any time. What we do know is that the potential use of nuclear weapons in a war of aggression against a non-nuclear state will finally open the Pandora’s box with unpredictable consequences.
Despite the hysterical and unreasonable statements of some Russian so-called experts and the “talking heads” saying that Russia should consider a pre-emptive usage of nuclear weapons to force a strategic retreat by the West, I hope that Putin is aware of the consequences of usage of this “last argument”, and for his country as well.
Although, we have heard much less nuclear threats from Moscow in the last year compared with the first year of aggression. This can only mean that Russia has received some serious warnings from other nuclear powers, including China, about the unacceptability of such behavior.
I would like to remind you that Ukraine gave up the world’s third-largest nuclear arsenal under the terms of the Budapest Memorandum in exchange for security guarantees for the sake of world peace. My country as a member of the Non-Proliferation Treaty remains committed to its key principles as the cornerstone of the nuclear disarmament and non-proliferation regime and an essential foundation for the pursuit of nuclear disarmament, nuclear non-proliferation, and the peaceful uses of nuclear energy.
I believe that the world community should in no way succumb to nuclear blackmail by the Russians. Because the concessions to the aggressor under such threats will only enforce his appetites.
This is clearly defined in the first paragraph of the Ukraine Peace Formula, which was presented by the President Zelenskyy at the G20 Summit in Indonesia in 2022. It is clearly stated in this document that “Any forms of nuclear blackmail must be stopped. Russia shall refrain from all forms of nuclear threats, clearly commit not to use nuclear weapons and not to jeopardize safety of nuclear objects. IAEA shall play a leading role in maintaining nuclear safety and security, and in implementing safeguards at civilian nuclear facilities.”
The U.S. House of Representatives left for its winter recess without taking up a bill to support Ukraine. Do you think the interest in war among allies is still at the same level?
I am certain the American commitment to democracy will prevail in the end. Ukraine will not remain without support, because it is in the interests of the United States themselves.
As to the possible war fatigue, I could quote the Head of Ukrainian Military Intelligence Kyrylo Budanov, who, answering the same question recently, remarked that the war is not a television show to be interested in or not.
Quite to the contrary, we observe growing awareness among our European allies of the reality of threat coming from the Moscow regime. After the full-scale invasion of Ukraine, Russia has repeatedly threatened its neighbors, including the Baltic countries, Poland, and Moldova. In January, Germany’s Defence Minister Boris Pistorius warned that Vladimir Putin could attack the NATO military alliance in less than a decade. His opinion is shared by many other European governments (Poland, Denmark, Sweden). In view of the NATO military command, the alliance is facing “the most dangerous world in decades” and needs a “warfighting transformation.”
That does not sound to me like “losing interest”.
In Ukraine, we do not have the luxury of losing our focus or getting tired of war. We continue working hard to maintain unity and strengthen the pro-Ukrainian world coalition to ensure all necessary means for Ukraine’s victory. We are defending our very existence against a brutal, genocidal aggression conducted by a totalitarian regime, headed by a delusional dictator. There is no other choice to us.
Western sanctions against Russia are entering their third year. How would you evaluate the impact of these sanctions?
Sanctions against Russia have a significant impact on the resources available to it. They result in lower revenues for the Russian government, and significant costs for both the government and economic agents. The effectiveness of sanctions is not absolute, but without them, the Russian government could have easily achieved its goals. This is not the case now.
The Russian government invests a lot of resources to maintain the war effort. The shortage of financial resources urges the government to pay for the war at the expense of other parts of the economy, social and oil and gas sectors.
The shortage of labor significantly reduces Russia’s mobilization capabilities and potential military production and creates significant inflationary pressure. And this is one of the main tools of transferring the consequences of the war to the Russian population.
The allocation of resources to the military sector creates distortions in the economy. The longer the war lasts, the harder it will be to maintain the public part of the economy, and the deeper the economic downturn will be after the Russian budget stops financing military spending.
The international community can put even more pressure on Russia. The main priorities are sanctions against Russia’s energy sector, real restrictions on the supply of chips and microelectronics, and further blocking of the Russian financial sector.
Ukraine is actively cooperating with partners in the sanctions coalition, which currently includes 40 countries. The top leaders who have imposed the hardest sanctions against Russia include the EU, the UK, the US, Canada and Switzerland. We expect this coalition to be expanded further.
The Russian state still manages to acquire technologies and equipment (chips, microcircuits, computer numerical control (CNC) machines etc.) through a network of suppliers and circumvent international sanctions regimes.
We welcome the U.S. Executive Order expanding the United States’ ability to target financial institutions located outside of Russia that facilitate transactions involving military-industrial base of the terrorist-state. Also, in December 2023, new sanctions were imposed against those who assist Russia in exporting oil in violation of price caps. Putting pressure on such Russian ties with collaborators is especially crucial.
The adoption of the 12th sanctions package against Russia by the EU is also important. It is a timely tightening of sectoral sanctions, including a phased ban on Russian diamonds, metallurgy, and other extended prohibitions such as export restrictions on dual-use and advanced technological and industrial goods. Defunding Russia is a sure way to peace and security in Europe.
The optimal legal instrument for introducing a compensation mechanism for the damage caused by Russia’s aggression against Ukraine is the possibility of using both Russian sovereign assets and funds belonging to sanctioned persons to pay compensation to victims through a Compensation Fund.
Russia has been recognized as an aggressor in a number of UN General Assembly resolutions, and therefore is responsible for compensation for the damage caused. All the Russian assets that are blocked today (approximately 300 billion USD) should be used to compensate for the consequences of Russian aggression, defence and restoration of Ukraine.
In 2024, one of the key tasks is to transfer Russian assets frozen in the US and Europe to Ukraine’s recovery. We are close to creating a legal framework for the transfer of Russian assets.
There will be Presidential elections both in the USA and Russia, this year. What is your opinion on the impact of these events on the war in Ukraine?
The last thing we would want is for Ukraine to become a point of contention in the Presidential elections campaign in the US.
We are well aware that there may be attempts to adjust the American policy towards Ukraine should Donald Trump win the elections. However, as anyone who lives in a democratic country can testify, bold statements in the electoral campaigns and implementing them in actual reality can be two different things.
We know that support for Ukraine in the US Congress at present is bipartisan. At the same time, it is difficult to predict the future turn of event. What we can do now is to consider our options and try to be ready for different scenarios, including the worst one.
The only thing I can say is that Ukraine will work with any next president, no matter what his or her name is. We hope the United States will not deviate from its strategy regarding Ukraine, because, ultimately, the future face and role of the US in the world is as much at stake here as the existence of Ukraine.
For our own part, we will continue to fight for our country and its people under any circumstances, because the harsh alternative is murders, rapes, torture and looting by Russian occupiers.
With regard to so-called presidential elections in Russia, I can only say that no matter how many more times Putin re-appoints himself as president, we know what to prepare for, as the Russian dictator has repeatedly outlined his plans for annihilation of Ukraine and Ukrainians.
There are some predictions that Russia may launch a major offensive before and after the elections, but I see them as hardly viable. By intelligence reports, Russia does not have sufficient troops or resources on the ground at present.
More realistic is the prediction that Putin might announce a new mobilization after the election and try to accumulate more troops. I believe that Russia will continue to demonstrate commitment to the protracted war of attrition, hoping to win with the use of its still considerable resources.
Fighting the enemy and defending our land and sky is our only option to survive. That’s why we need to have our defence capabilities bolstered.
Ukraine’s Government does its best to ensure the army’s supply of modern weaponry and more technologically advanced equipment is continued and even accelerated.
One of the core tasks for this year is to fully improve our sky shield and Ukraine’s long-range capabilities. Since drones have proven their efficacy in battles on land, in the sky and at sea, the Unmanned Systems Forces will be established within the Armed Forces of Ukraine as a new separate branch.
Our military will further focus on the innovation component, notably in the fields of combat systems, planning, logistics, and training of our troops.
It is clear that Moscow understands no other language but a powerful blowback. We must do as much as we can to inflict maximum systemic losses on Russia military forces.
There are controversial opinions on the counter-offensive of Ukraine last summer. What are your thoughts on this?
I think, the advancement of our troops was seriously complicated by Russia’s intensive mine-laying and multi-layered defence extending to dozens of kilometers. Ukraine’s military command usually plans operations carefully to save as many lives of our soldiers as possible, and mines pose a significant threat to manpower. Also, the absence of a substantial air force was another factor that impeded the advance.
Anyway, it seems to me that it would not be appropriate for me as a civilian to comment and give value judgments about the situation with the counter-offensive. It is the prerogative of the military to comment on developments on the battlefield.
I can only add that we will continue our efforts to liberate our territory from occupation.
The speed and consistency of weapons delivery remain critical. We expect to receive effective F-16 fighters from our allies in the first half of 2024. There should be no artificial restrictions on military and technical assistance to Ukraine. Our key needs include sophisticated air defence systems (Patriot, NASAMS, IRIS-T, SAMP-T), long-range missiles (ATACMS, TAURUS), various types of artillery and ammunition.
What is your opinion on the likely outcome of the war in Ukraine?
As the first year of war has clearly demonstrated, there is always a chance of victory with a right strategy, proper weapons and support of our allies.
The withdrawal of Russian troops from the territory of Ukraine is only possible in two ways.
First, as a result of military defeat of Russia on the ground. Hence, the victorious outcome will directly depend on timely and sufficient supplies of weapons to Ukraine. The stronger Ukraine’s military capabilities – the closer the victory.
There is also another way. Namely, strong and united voice of the international community to stop the war and adopt a broad international agreement urging Russia to complete the cessation of hostilities and withdraw the armed forces from the occupied territory of Ukraine. To develop a proper mechanism of the withdrawal of the armed formations.
Currently, active preparatory work is underway for the Peace Summit at the level of leaders in Switzerland, which was agreed upon during the meeting between the President of Ukraine Volodymyr Zelenskyi and the President of the Swiss Confederation Viola Amherd in mid-January.
Ukraine prepared its vision of the work results project paper for the Summit.
It will discuss the main common principles regarding respect for international law, the UN Charter, work on a joint plan to achieve a just, comprehensive and sustainable peace and the restoration of the territorial integrity of Ukraine within the borders of 1991.
After the first inaugural Peace Summit, Ukraine proposes holding a number of thematic international conferences and high-level meetings on the key points of the Peace Formula.
Finally, the Peace Formula will be adopted at the Global Peace Summit, where the universal mechanism for the cessation and prevention of wars and armed conflicts will be finally adopted, with the definition of a clear universal mechanism of conflicts prevention.
As the President Zelenskyy said: “It is important for us to show that the whole world is against the aggression of Russia and the whole world is for a fair peace”. If countries truly want the war to end, they will actively participate in developing the final provisions of our Peace Plan and its final support.
We are actively working on both tracks.
The one should not ask Ukraine when the war will end, but rather ask yourself why Putin is still able to continue it.
Gal-Ariv Myagmarsuren
Сэтгэгдэл71
СЛАВА УКРАИНЕ,,,, СЛАВА ГЕРОЯМ,,,,украины ард түмэн,оросын фашизмыг үтэр түргэн,бут цохин,бүрмөсөн хөнөөгөөрэй,,,путин ХУЙЛО,,,,,
2саоын 29 нд украины зэвсэгт хүчин су 34 онгоц 3ыг сөнөөв,,, сүүлийн 14 хоногт нийтдээ оросын 13 байлдааны онгоцыг сөнөөжээ,,,оросын агаар сансрын хүчин, оросын хар далайн флотынхоо араас зогсолтгүй, тууштай, итгэлтэй замнаж байнаа,,,,украины тэнгэрт харагдсан оросын нисдэг бүхэн””” мөнх нисдэг авс””” болон хувирлаа,,,путин ХУЙЛО,,,
Орос сөнөтүгэй
Оросыг дэмжинэ, Украйныг дэмжинэ. Харин Америкийг үл дэмжинэ. Яагаад гэвэл Украйн Орос хоёр хоюулаа байлдаж ядраад унахын цагт Америк хоюулангийн цэргийн цохилт өгч эзлэн сууна. Америкийг үзэн яд өөр юмгүй. Хөрш улстайгаа байлдах дээрээ тултал яс хаясан нь Америк учраас тэр юм. Оросын усан флотыг хүчгүй болговол энэ дэлхий дээр америкийн дарлал үүрд үлдэнэ. Иймд дэлхийд хоёр тэнцвэрийг олж байх үүднээс америкийг ази, европоос шахаж гаргах нь зөв. Тэнцвэр маш чухал Монгол улсад.
Гоё ярилцлага байна. Үнэн бодитой, сэтгэл хөдөлмөөр. Оросууд ард түмнээ өмнөө тууж махан таташ болгон фронт руу илгээгээд л, түүнийгээ ялалт гээд л. Орос үхлийн зам руугаа шааригдаж явна даа. Хэзээ төгсдөг юм бол?
Оросыг дэмжинэ, Украйныг дэмжинэ. Харин Америкийг үл дэмжинэ. Яагаад гэвэл Украйн Орос хоёр хоюулаа байлдаж ядраад унахын цагт Америк хоюулангийн цэргийн цохилт өгч эзлэн сууна. Америкийг үзэн яд өөр юмгүй. Хөрш улстайгаа байлдах дээрээ тултал яс хаясан нь Америк учраас тэр юм. Оросын усан флотыг хүчгүй болговол энэ дэлхий дээр америкийн дарлал үүрд үлдэнэ. Иймд дэлхийд хоёр тэнцвэрийг олж байх үүднээс америкийг ази, европоос шахаж гаргах нь зөв. Тэнцвэр маш чухал Монгол улсад.
Зиг хайль,унзого фюрер Зеленский! Виа ферништен дас Русланд.Дас ист ди Тройме фон Меркель.
путин ХУЙЛО
Элчин сайдаар 9 сард томилогдсон боловч дараа оны 3 сард бичгээ барьсан том гар байна ! Монголоос гуйх юм байхгүй гэж боддог хүн бололтой !
Муу гахай байна. Тэгсэн мөртлөө улсаа дэмжүүлэх гэж элдэв янзаар гуйж байх. Украйн хүн гэж ёстой муу хүмүүс бололтой. Тэртээ 13 зуунд өвөг дээдэс маань крымд өөрийн чадлаар эзлэж явсан тэр түүхийг зөвтгөхөөс өөр зам Монголчууд бидэнд байхгүй. Украйнчууд гэж хэн юм бэ гэвэл түүхийг нь харцгаа.
Неонацистуудын тухай асуусангүй энэ сэдэв л УК ын эмзэг асуудал шүү дээ . Фашист үзэлтнүүдийг дэмжээгүй бол, украйнд амьдардаг орос хэлтэй иргэдийг ялгавран гадуурхаж алж хядаж доромжлоогүй бол энэ дайн гарахгүй байв. Амеркийн өдөөн турхиралт аливаа улс орныг дотрооснь хагалан бутаргаж үймээн самуун дэгдээдэг хууль ёсных нь засаг төрийг унагадаг энэ арга ажиллаггаг нь дэмжсэний гор нь гарч байна даа.
Хамгийн том нацист бол танай Путин. Украинд амьдардаг оросууд бүгд Путины эсрэг байлдаж бн. Путин цэргээ гаргаад дайны зогсоовол орос цэргүүд үхэхээ болино
Талийгаач Пригожен - Укрианд ямар ч неофашист алга. Зөвхөн эх орноо л хамгаалсан дайчид л байна. Би Укриан түмнийг ийм айхтар үндсэрхэг хүмүүс гэж бодсонгүй - гэж хэлж байсан юм шүү.. чи орос прогонанд тархиа мөлчийтөл угаалгажээ дээ
Неонацистуудын тухай асуусангүй энэ сэдэв л УК ын эмзэг асуудал шүү дээ . Фашист үзэлтнүүдийг дэмжээгүй бол, украйнд амьдардаг орос хэлтэй иргэдийг ялгавран гадуурхаж алж хядаж доромжлоогүй бол энэ дайн гарахгүй байв. Амеркийн өдөөн турхиралт аливаа улс орныг дотрооснь хагалан бутаргаж үймээн самуун дэгдээдэг хууль ёсных нь засаг төрийг унагадаг энэ арга ажиллаггаг нь дэмжсэний гор нь гарч байна даа.
Украинд ямар нацист байдаг юм. Өнөө үеийн хамгийн том нацист бол Путлер шүү
Неонацист гээд байгаа хүмүүс чинь жирийн нэгэн физик- математикийн багш, кранчин, фермчин хүмүүс байсан..
Ukrain yalnaa
манайд салхи баруунаас, баруун хойноос. хамаг чийг хур нааш ирж унаад зуд. бүр зудан дээр зуд. бөөн зуд. энд нэг том мөөг ургаж пандорын хайрцаг жихэнээсээ нээгдэж хачин юм болох вий дээ. номхон далайгаас 🌊 ~ нааш явах. явж байгаа нь мэдрэгдэнэ гэсэн.
галыг хулгайлж хэрэглээд тэнгэр задраагаад. паандор. юунд ч найдах боломжгүй найдах зүйлгүй болтлоо мөөгөн бороо хур
Зайлаа чи
Украин ялна
мөөг үү мөөг, цөмийх үү цөмийх.
тэнгэрийн дүлий 🦻🏼. дүлийрэх
хөлдөөд унтах. унтаад хөлдөх.
Нугараад хугараад задраад бутраад шатаад дуусаж байхад даа. Америкийн хүүхэлдэйнүүд
Олон оросуудыг алж бн да. ккк
teneg setguulchid mini mongoliin tuhai setgegdel asuuhaa bolivol yasiin. tuhain huniig mash evgui baidald oruuldag.
СЛАВА УКРАЙН
СЛАВА ГЕРОЯМ,,,
ОХУ-д ч хошин шог үргэлжилсээр. National Wealth Faund $200 гариу тэрбум АМ доллар байсан , 2023 оны сүүлийн тайланд $110 тэрбум гэхдээ $30 тэрбум нь хөрөнгө оруулалт хэлбэрээр. Тэгсэн чинь Оросын авиа компаниуд, РДР төмөр зам, Газпромын алдагдлыг хөрөнгө оруулалт гэж нэрлээд шилжүүлсэн. Үлдэгдэл $80 тэрбумын дөнгөж $58 тэрбум түргэн хөрвөх гадаад валут, алт. Үлдсэн нь хятад RMB хадгаламж. Нeфтийн бүтээгдэхүүний экспорт 1/3 тасарсан, Энэтхэгт $60 тэрбум ам доллартай тэнцэх рупи гацсан. Хоолойгоор экспортлох хий эрс уналттай. Ккк 2024 оны эцэсд Пүтлeрийн хошин шогийн оргил хэсэг эхлэнэ.
Гоё,,,,гоё,,,,
saihan burdag hvn bainaa chi. orosiin valtiin noots 460 terbum dollar bna, deer ni baruunii horigt orson 300 terbum evropd bna. oros ulsiin altanii noots 2600 tonn bainaa. oros delhiid alt olvorololtoor 3 r ordog oron shuu.Orosiin hvns vr taria tahia gahain mahanii eksoprt 48 terbum boljee..Ene jil osolt ni 2.3 hubi bainaa geed bna.chi bol vnen hudalaa yirdag hvn bna.Olon ulsiin valtiin san, delhiin bank oros ulsiin ediin zasag osoj ulam hvcherheg bolood bna geed bna malaa. chi arai ted naraas ilvv medeh uu dee..
Чингисийн байлдан дагуулалт шиг үйл явдал одоо цагт болж байгаа юм бишүү. Украйн ардчилсан улс гэж байна. Оросын нэг ард түмэн байж оростой нэгдэж чаддаггүй, Донецкийг холбооны улс болгочихож чаддаггүй л юм байна. Оростой байлдаад дийлэхгүй л дээ. Орос дийлдэхдээ хүрвэл атомын зэвсэг хэрэглэж дэлхийг сөнөөх нь байна. Ийм байхад байлдаад л байдаг. Украйныг удирдаж байгаа хүмүүс том алджээ
Оросыг дэмжинэ, Украйныг дэмжинэ. Харин Америкийг үл дэмжинэ. Яагаад гэвэл Украйн Орос хоёр хоюулаа байлдаж ядраад унахын цагт Америк хоюулангийн цэргийн цохилт өгч эзлэн сууна. Америкийг үзэн яд өөр юмгүй. Хөрш улстайгаа байлдах дээрээ тултал яс хаясан нь Америк учраас тэр юм. Оросын усан флотыг хүчгүй болговол энэ дэлхий дээр америкийн дарлал үүрд үлдэнэ. Иймд дэлхийд хоёр тэнцвэрийг олж байх үүднээс америкийг ази, европоос шахаж гаргах нь зөв. Тэнцвэр маш чухал Монгол улсад.
нохойд барьдаг мод болсон улс хогын хулгайч нараар төр бариулахаар ингэж улс сүйрдэг бид ч бас дээр дооргүй л анхааралтай алхах хэрэгтэй
Группенфюрер эвсеков улаан орос фашист нохой, долоо хоног бүр л улин хуцаад байдаг юм билээ,,,энэ украин эр хурааж байгаад ганц чанга дуугардаг,,,овоо эр байншдээ,,,
Нэг үндэстэн шүү дээ. Зеленский гэж Норкаман АНУ, НАТО гийн гар хөл блж Бүтэн улсаа устгаж байхад юун Элч мэлч юу байх билээ дээ. Одоогийн Украйн нацизмийн төлөөлөл. Удахгүй газар нутгаа 4 улсад хувааж өгөөд тарах нь зөв.
Cool interview, good luck, Ukraine
СЛАВА УКРАИНЕ!
🇺🇦❤️
Слава Украине.
украйны фашистуудад үхлийн цохилт
Пошёл на хуй
алиалагч новшийн зeлeнскийг хошного руугаа чих
тонил цаашаа украйн руугаа
Чи энд солиор суухаар Укриан явж Орос ахдаа туслаач.. тэнд очоод манаач, ачигч, жолооч ч болохноо хийн үүдээ..? Явахдаа авгайгаа аваад яв. Эхнэр чинь тэнд Орос цэргүүдэд аман секс хийж үйлчилнэ биз.. Укриан эмэгтэйчүүд нь ёрдөөсөө олзлогдож өгөхгүй болохоор Орос цэргүүд сексээр цангаж байгаа гэсэн. Хорихоос 100 хоригдол эмэгтэй аваачсан боловч нөгөөдүүл нь ачааллаа даахгүй байгаа сурагтай.
Манай ояа нарынхаар бол хөрш нь цэрэглэн дайраад ороод ирэхээр бууж өгөөд гараа өргөнгөө өмдөө тайлах ёстой байсан юм шиг байгаа юм
Хохол я порву тебя
Украины ард түмнийг дэмжиж байна.
украйны фашистууд там руугаа тонил
Bravo.. Victory to Ukraine...
Дайн хэзээ ч сайн зүйл авчрахгүй. Гэвч яг одоогийн нөхцөл байдалд дайн ойрын 3 жилдээ үргэлжлэхээр харагдаж байна. АНУ-д бараг Трамп гарч ирж байж л дайн түр зогсох болов уу. Ер нь бодит нөхцөл байдалд эрүүл саруул дүгнэлт хийхэд: “Уйлах хүүхдийн хошного урд өдөр нь умалзана” гэгчээр ОХУ-ын өөдөөс ямар ч болчимгүй мэдэгдэл хийж, алдаатай гадаад бодлого явуулссан тул ОХУ Украин руу довтолсон. Маш товчхон хэлэхэд Украин өөрсдөө зүгээр байж чадахгүй, дальчиганаж байж дагзаараа хага савсан. Цөмийн зэвсэгтэй гүрнийг ялж чадна гэж яаж толгойнд нь ордог байна аа. ОХУ-ыг ялна гэж тэнэг зүйл ярьдгаа одоо болих хэрэгтэй. Украин ойрын 20 жилдээ амар заяа үзэхгүй. Барууныхан болон АНУ үргэлж эрхүүлж үнэгүй сүү байнга өгөхгүй!!!
Эмээ уу,,,,эргүү псда минь ээ,,,
Заавал цөмийн зэвсэг хэрэглэх алыба уу ? Хэрэглэвэл шившиг болцгооно гэдгээ мэдэхтэйгээ байлгүй
харин тийм
ene Ukrtainuudad ih buruu bii shuu dee. Uhel ni irsen hulgana muuriin sahalaar oroldono gegcheer, uursduu uduj baij nam taviliuj baigaa uls, odoo yay gehev dee, uilee edleed l aluulaad suuj bai, Ukrainchuud.
зайл аа цааш
зелинскийг ёвроп аиерик нь хаячихсан шүү дээ келинский саяхан саудын араб албанид мөнгө гуйгаад явж байсан германы шольц холын тусгалтай пуужин өхгүй гэлээ франц английн цэргүүд холын туёгалтай пуужингаа ажлуулж орсын гүн руу бууддагийг илрүүлэн ил хэллээ Аргашүй л хоёр германыг нэгтгэж гаазны шугам тавьж германтай союзный хэмжээнд харьцаж байжээ УКРАЙНУУД Л орсуудыг түрэмгийлэг ч украйн унавал ёвроп руу орос довтолно гэж орсыг дайсан болгож сурталчлаад байгаа ганц улс шүү дээ одоо хэн ч итгэхгүй франц норманди неман очиж очиж украйны төлөө амиа өгнө гэж байхгүй америк бол жаахан дайтаж байснаа хаячихаад яваад өгдөг ковбой улс болой СЛАВА РУССКИЙ СОЛДАТ
Балайраад л,,,,
Оросыг дэмжинэ, Украйныг дэмжинэ. Харин Америкийг үл дэмжинэ. Яагаад гэвэл Украйн Орос хоёр хоюулаа байлдаж яадраад унахын цагт Америк хоюулангийн цэргийн цохилт өгч эзлэн сууна. Америкийг үзэн яд өөр юмгүй. Хөрш улстайгаа байлдах дээрээ тултал яс хаясан нь Америк учраас тэр юм.
Барууныхны гоё үгэнд хууртаж ах дүү славянтайгаа муудалцаж, алуулж байгаа улс даа.
Барууныхны гоё үгэнд хууртаж ах дүү славянтайгаа муудалцаж, алуулж байгаа улс даа.
Чамаас л тэнэг байв гэж.. үхэр чинь
mongoliig bas ukrain bolgoh gej bui baruunii gar hul l dee.Hoholuud eh oronoo dampuuruulij haysan ch de..10 jiliin umun Maidenii hubisgal hiij eh oronoo bvren svirvvlij bvh vildver zobadaa haaj hubichilalj haydaad l dampuursan da. baruuniihan evropiin holvoond aban gej hudalaa hoshirguulij baij 10 jil bolson doo. baraa tovariig ogt abahgui baisan daa.olon say hvn bvr dainaas umun orosd polshid zugtaj ajil hiideg ch dee. ene oron odoo dampuursan uls bolson doo. dainii daraa bol zvgeer dampuugiin tuil bolon doo..
оросөайгаагүй бол монгол ёвропод алв хэдийн эзлэгдсэн дараань япон сологос америк тайвань вьтнам тэргүүтэй хятадыг тойрсон улсууд бүгд хятадыг тасар татна орос монгол хятадыг хамгаалж байна
Дайн дуусахаар манай Монголын бизнесмэнүүд танай Укрианы ард түмэнд 1000 цагаан гэр бэлэглэнэ ээ.
Удахгүй Украйн газрын зурагт үгүй болно
esoti dampuu oron yum ene Ukrain. Avilgad buren iddegdsen. Hurdan yalagdalaa huleegeed, Orosod ihenh nutagaa (75%) uguud uldseniig ni Ungar, Polsh geh met ulsuud huvaaj avaad duusval zohino.
Ккк хэрэв чи ингэж үзэж байгаа бол чинийхээр Монгол гэдэг энэ хорвоод хэрэггүй улч маргааш гэхэд хурдхан шиг хоёр талынхаа улсад хуваагдаад ороод ор сураггүй замхрах нь үөв юм байна. Бидэнд авилгалаар ч тэр юугаар ч тэр чиний хэлээд байгаа украйн гэх газраас дээрдэа юм түй май ганц ч байхгүй. Үнэн юм энэ байна.
Хохолууд улс байгуулж байсан түүх байхгүй.
Украйнчууд ЗХУ ын бүрэлдэхүүнээс гарч бие даасан тусгаар улс болох тэр үед яагаад Крым, Ялта зэрэг Оросын газар нутгийг яагаад өөртөө нэгтгэсэн юм бэ? Оросууд яагаад тухайн үед газар нутгаа алдаж байхдаа дуугүй хараад сууж байсан юм бэ? Одоо бол дайн хийж байх цаг үе,тийм бүдүүлэг эрин үе биш. Асуудлаа 2 улс хэлэлцээрийн замаар шийдэх ёстой. Ажиглаад байхад Украйнчууд дайныг улам сунжруулж байгаад Оросуудыг цөмийн зэвсэг хэрэглэхэд хүргэх бодит аюул байгааг ойлгож Оросын газар нутгийг буцаан өгч улс орноо оройтоогүй дээрээ цэгцэлж авмаар юм даа..Монгол Украйн 2 ын асуудал яах вэ гол асуудал чинь дайныг зогсоох. Украйнчууд та нар Гитлерийг довтлох үед фашистуудад бууж өгч байсан шигээ Оросуудад бууж өгч уучлал гуйж газар нутгий нь буцаа. Дэмий юм дэмий байдаг дэлхийн 3 р дайныг өдөөх хэрэггүй, дэлхий амгалан байг. Оросууд ч гэсэн Байгаль нуур хүртэлх монголын газар нутгийг буцаа.